COVID-19 pandemisine yönelik kısıtlamalar Türkiye’de uygulanmadan önce dahi Sevil Hanım, ikiz oğulları Yaman ve Yavuz ile evde konuşma ve dil pratiğine yönelik bir rutin uyguluyordu. Dört yaşındaki kardeşlere üç yıl önce çift taraflı koklear implant takıldı ve Sevil Hanım’a, rehabilitasyon merkezinde aldıkları eğitim ve günlük pratik sayesinde ‘konuşma ve dil seviyelerinin işitme kaybı olmayan akranlarının üzerinde sayıldığı’ söylendi.
Rehabilitasyon merkezlerinin kapanmasıyla, Sevil Hanım ve oğulları, evde geçen uzun günleri dolduracak ve becerilerini ilerletecek yeni faaliyetler için hevesliydi.
‘Aynı oyunları oynamak ve aynı faaliyetleri yapmak bir yerden sonra çocuklar için sıkıcı oluyor’ diyor Sevil Hanım. ‘Cochlear Türkiye’nin sosyal medya hesaplarında paylaşılan içerikle pratik yapmak bizim için harika oldu.’
Facebook’ta #evdekalevdeöğren etiketini kullanarak kolayca erişebileceğiniz bu rehabilitasyon ipuçları ve püf noktaları arasında, Sevil Hanım’ın ifadesiyle ‘beklediğimizden daha eğlenceli’ ev aktiviteleri yer alıyor.
Bu aktiviteleri okul öncesi çağındaki çocuğunuzla denemek ister misiniz?
Dans oyunu
Çocuğunuzu kollarınıza alın ve sabit bir şekilde bekleyin.Bu etkinlik için çocuğunuzun sevdiği şarkıları ya da müzikleri seçebilirsiniz. Eşiniz ya da size yardımcı olabilecek diğer bir kişi müziği açsın, müziğin çocuğunuzun duyabileceği mesafede olduğundan emin olun. Siz müzikle birlikte hareket etmeye ve dans etmeye başlayın, ‘Müziği duyabiliyorum’ deyin. Kısa bir süre sonra eşiniz müziği kapatsın. Müzik kapatılınca dans etmeyi bırakın. ‘ Müzik bitti. Şimdi müziği duyamıyorum’ deyin.
Çocuğunuzun da müziği açıp kapatmasına izin verecek şekilde rolleri değiştirerek oyuna devam edin. Eğer çocuğunuz henüz müziği duyamıyorsa plastik kovaya tahta bir çekiç ile vurabilir ve onun ritmi ile dans edebilirsiniz. Ritm durduğu zaman dans da durmalıdır.
Dizilmiş boncuklar
Ahşap veya plastik boncuklar ve bu boncukları dizebileceğiniz bir ip alın. Boncukların renklerini söyleyerek, – örneğin kırmızı, mavi ve sarı – sırayla ucunda düğüm olan ipe dizin. İpi bonculardaki deliğin ‘içinden’ nasıl geçirdiğinizi göstererek anlatın. Hem çocuğunuz hem siz aynı anda farklı renklerden oluşan bir boncuk dizisi yapmaya başlayın.İki dizi elde ettiğinizde çocuğunuz kendi boncuklarını sizin boncuklarınızın ‘önüne’ ve ‘arkasına’ koyarak kendi dizisini sizin dizinizle eşleştirsin. Çocuğunuzun sizin eşleştirmeniz için farklı bir dizi oluşturmasına izin verin ve farklı ve daha uzun diziler oluşturarak devam edin. Çocuğunuzun hazırladığı boncuk dizisinin iki ucunu bağlayıp uzunluğuna göre kolye ya da bilezik yapabilir ve onun arkadaşlarına hediye ederkin
Sesli bir kitap yapın
Sayfa ekleyebileceginiz bir dosya veya bir karalama defteri kullanarak “Ses günlüğü” oluşturun. Ses günlüğünün ilk sayfasını bir evin kapısı gibi keserek, açılıp kapanabilen bir kapı oluşturun. Aile üyelerinin birer fotoğrafını kesin ve karşısındaki sayfaya yapıştırdığınız bir zarfın içerisine koyun. Her defasında kapının arkasına bir fotoğraf saklayın. “Tak, tak, tak” deyin. Kapıyı açın. “Aa, bu anneymiş, merhaba anne. Anneye öpücük ver” deyin. Kapının arkasına başka bir foto saklayın ve aynı şekilde tekrar edin.
Kelime Haznesini Genişletin
Çocuğunuz konuşmalara kulak misafiri olarak veya TV ya da radyodan duyduğu bilgilerle dinlemeyi öğrenemez. Yeni kelime ve yapıları yalnızca sizden ve diğer yetişkinlerden/kardeşlerinden aldığı doğrudan uyarımlarla öğrenir. Günlük rutin faaliyetlerin tümünde kelime dağarcığını genişletecek uyaranları sağlama fırsatları bulunmaktadır: kategoriler: mobilya – masa/sandalye/divan, sıra/ şifonyer; miktar: yığın/çok/biraz/dirhem/dilim/bir miktar; zıtlıklar: temiz/kirli, büyük/küçük, yukarı/aşağı, iç/dış; cinsiyet: öküz/inek, koç/koyun, erkek/kadın. Çocuğunuzun kelime dağarcığının sabit bir hızla genişlemesini sağlamak için onu yeni kelimelerle tanıştırmak önemlidir. Mesela, çocuğunuz büyük kelimesini kullanabiliyorsa, kocaman/devasa gibi benzer anlamlı kelimeleri kullanmaya başlayarak bilgi dağarcığını genişletme fırsatınız vardır. Çocuğunuz okuma ve dinleme becerilerini geliştirdiğinde yeni kelime ve yapıları kendi başına da öğrenebilecektir. Ancak o zamana kadar bu konuda sizin ve ailenin geri kalanının desteğine ihtiyaç duymaktadır.
