12 yaşındaki Elri, bir sürüngenin, ailesinin arka bahçelerindeki kümeste yaşayan tavukları için tehdit oluşturduğunu fark ettiğinde, ‘yılan!’ diye bağırarak herkesi alarma geçirmek yerine, şahit olduklarını uzun uzun anlatmayı tercih etti.
Sonuçta annesi onu her zaman, gördüklerini anlatmak için birçok kelime ve ifadeden faydalanmaya teşvik etmişti.
‘Anne, tavuk kümesinde bir şey var. Bil bakalım ne? Kahverengi ve uzun. Bacakları yok. Bebek civcivleri yemeyi seviyor’ dedi Elri annesi Antjie’ye.
Antjie’ye ironik gelen, durumun aciliyetinin aslında tek kelimelik bir yanıt gerektirmesiydi.
‘Sanırım ona şu cevabı verdiğimde oldukça şaşırmıştı: “Neden sadece yılan demiyorsun!” Tekrar tek kelimelik cümlelere döndüğümüzü düşünmüş olmalı.
‘Tek kelime kullanmak bu durumda çok daha uygun olurdu!’ diyor Antjie.
Geriye dönüp bakıldığında komik olan bu olay, Elri’nin, Ocak 2019’da Cochlear™ Baha® 5 Ses İşlemcisini takmasından bu yana ailesi tarafından teşvik edilen dinleme ve konuşma egzersizlerine ne kadar olumlu bir yanıt verdiğinin örneği.
‘Elri her zaman birkaç sıfatlı basit cümleler kullanırdı ve uzun kelimeleri telaffuz etmekte zorlanırdı’ diyor Antjie. ‘Fakat Baha 5 kullanmaya başladığından beri, her şeyi çok daha detaylı bir şekilde anlatıyor ve sık sık yeni kelimeler kullanıyor.’
Antjie, Elri’nin dilinin Baha Sistemiyle geliştiğini söylüyor çünkü artık daha fazla konuşma sesi duyabildiği için kelimeleri daha doğru telaffuz ediyor.
‘Daha fazla yeni kelimeyle daha uzun cümlelerin temelini oluşturdu ve kendine güven kazanarak bu kelimeleri doğru şekilde kullanmaya başladı’ diyor.
‘Elri, kaydettiği ilerlemeden oldukça etkilenmiş. Daha uzun sohbetler yapıyor ve bu, her zaman cümleleri uzatması için çabaladığımızdan, bizim de olmasını istediğimiz bir şeydi.’
Antjie’nin, çocuklarının dinleme ve dil gelişimine yardımcı olmak isteyen diğer ailelere en önemli tavsiyesi şu:
Okumak, okumak, okumak
Elri ona öyküler okumaya başladığımızda yalnızca birkaç haftalıktı. Henüz bebekken ona günde beş ila 10 kitap okurdum ve o her zaman daha fazlasını isterdi. Şimdi kendisi hevesli ve yetkin bir okur. Hepimizin ikinci dili İngilizce olduğundan dil bilgisi konusunda oldukça bilgiliyiz. Ayrıca iyi kitaplar okuyarak ve çocuklarımızla bu kitaplar üzerine konuşarak iyi bir örnek olduk. İyi kitaplar iyi dil bilgisi öğretir.
Çocuğunuza tüm dikkatinizi verin
Elri’nin söyleyecek bir şeyi olduğunda, onunla bire bir iletişim kurarken mümkün olduğu her an ona tüm dikkatimi veriyorum. Onunla sohbetlerimiz değerli ve önemli.
Yeni kelimeler kullandığında onu övüyorum ve ardından 4n1k sorularını soruyorum: Ne zaman, nerede, ne, neden, kim.
Daha kısa ama tam cümlelerle ve tek kelimelik soru ve yanıtlardan kaçınarak cevap veriyorum. Bana tek kelimelik bir yanıt verirse aynı yanıtı tam bir cümle olarak yeniden kuruyorum.
Sohbete teşvik edin
Artık evin hiçbir yerinde televizyon yok. Hafta sonları ailece DVD’den film izliyoruz. Elri’nin BBC Earth DVD’lerinden oluşan bir koleksiyonu var. Sir David Attenborough’nun İngilizcesinden veya kaliteli İngilizce konuşulan diğer DVD’lerden bir şeyler öğrenmesinde hiçbir sakınca yok.
Oturma odasında günümüzden veya havadan sudan bahsederek zaman geçirmeyi de seviyoruz ve yemeğimizi mutlaka, herkesin hikayelerini paylaşmak için eşit fırsat bulduğu yemek masasında yiyoruz.
Olumlu ve cesaretlendirici olun
Elri’nin konuşmasını veya kullandığı kelimeleri asla başkalarının yanında düzeltmiyorum. Asla kendi çabasından şüphe duymamalı. Yanıt olarak doğru bir cümle kurmak daha iyi. Örneğin, ona tam cümlelerle yanıt veriyorum. ‘Bugün nerede oynadın?’ diye sorduğumda ve bana ‘tavuk kümesi’ yanıtını verdiğinde ‘Ah, demek bugün tavuk kümesinde oynadın’ diye devam edebiliyorum.
Elri’yi daha yakından tanıyın. İki Kablosuz Mini Mikrofonun, Elri’nin okuldaki hayatını nasıl kolaylaştırdığını anlatan makalemizi okuyun.
