Partnerinizin ve ailenizin işitme başarınızda muazzam bir fark yaratabileceğini biliyor muydunuz? Destek uzun bir süreçtir ve koklear implantla hayatınıza gelen büyük değişimden sonra aldığınız destek, yalnızca duygusal değildir.
Bizi önemseyen insanlardan aldığımız desteğe, sosyal durumlarla başa çıkma, öz güvenini geliştirme ve dinleme becerilerinizi geliştirme amacıyla pratik yapmanıza yardımcı olmak da dahildir.
Evde partnerinizin veya başka birinin bulunup sizin yanınızda olması, yeni bir koklear implantla aile hayatınızı düzenlemeye çalışırken karşılaşabileceğiniz zorlu dinamikleri (örneğin çocuklarınızla yaşadıklarınızı) yönetmenize yardımcı olabilir.
Koklear implantı olan yetişkinlerden, yanlarında sevdikleri birinin olmasının işitme başarılarında nasıl fark yarattığına ilişkin deneyimlerini paylaşmalarını istedik.
Size yalnız olmadığınızı gösterme
31 yıldır birlikte olan Kanadalı çift Andreas ve Caroline, sıkı bir ekip olmuşlar. Birlikte çok zaman geçirmenin, 2018’de koklear implant kullanmaya başladığından bu yana Caroline’ın sergilediği ilerlemede kilit önem taşıdığına inanıyorlar.
Andreas, koklear implantın işitme kaybı olan bir kişi için büyük bir değişim olduğunu, bununla birlikte özellikle cihazın aktive edilmesinden sonra bu kişilerin etrafındaki insanların hayatının da değiştiğini söylüyor.
“İşitme kabiliyetini geri kazanmanın getirdiği duygusal yük muazzam, beklenmedik ve çok güçlü,” diyor Andreas. “Öğrendiğimiz şey, işitme ve dinlemenin insan deneyiminin nasıl da temelinde yer aldığı oldu. Bizi, farkında olmadığımız şekillerde birbirimize bağlıyor. Ama artık farkındayız.”
Andreas ayrıca Caroline ile çok fazla zaman geçiriyor ve ona işitme terapisinde yardımcı oluyor. “Birlikteliğinizdeki işitebilen kişi olarak, eşiniz günlük hayatınızdaki sesleri dinlemeyi öğrenirken siz de bir ‘ses kataloğu’ işlevi görebiliyorsunuz. Yaptığınız doğrulamalar sonunda öz güvene dönüşüyor. Başarı da yeni başarıları getiriyor.”
Etkin işitme terapisini teşvik etme
Dört çocuklu bir koklear implant kullanıcısı olan David de başından beri eşi Jodie’nin desteğini almış.
Koklear implant ile yaşam, sadece David için değil, aynı zamanda Avustralya’da hayatını sürdürdüğü Jodie ve küçük çocukları için de bir uyum süreci haline gelmiş. “Konu sabırlı olmak ve onu azimli olmaya teşvik etmekti,” diyor Jodie. “Yola devam etmeli ve anında işitebilmeyi beklememelisiniz. Beyninizi eğitmeniz gerekiyor.”
David, “Jodie’nin desteği özellikle ilk günlerde çok önemliydi,” diyor. “Tam bir takım çalışması yürüttük, ikimiz de koklear implantın başarılı olmasını istiyorduk.”
Amerikalı koklear implant kullanıcısı Tom da aynı fikirde ve işitme pratiği yapmak için zaman ayırmak gerektiğini ancak pek çok kullanıcının bunun farkında olmadığını söylüyor. İşitme terapisinin işe yaradığını da sözlerine ekliyor.
Tom, işitme terapisinde eşinin çok önemli bir rol oynadığını söylüyor; pratik yapmak için birlikte sürekli iskambil ve kutu oyunları oynadıklarını, eşinin Tom’un iş programlarını ve alışveriş listelerini okuduğunu belirtiyor.
“İşitmenize destek olarak evde yapabileceğiniz birçok şey var. Asıl farkı yaratan, çok basit şeyler,” diyor Tom. “Mümkün olduğunca ailenizi ve arkadaşlarınızı işe dahil edin, bu işte yalnız değilsiniz.”
Farklı faaliyetleri bir araya getirin: Daha fazla ortak deneyim yaşayın
Jodie, eşinin ses işlemcisi etkinleştirildikten sonra David’in sosyal aktivitelere katılmasını teşvik ederek ve sesleri tanımasına yardımcı olarak ona büyük destek olmuş.
Andreas ve Caroline için birlikte yeni ortamlar keşfetmek çok işe yaramış. “Sesin size gelmesini beklemeyin. Bir şantiyeye gidin. Çiftliğe, şarap imalathanesine, tamirciye, basınçlı tabancayla boya yapılan bir atölyeye, bir müzik markete gidin. Belirli bir ses grubuna ait sesleri duyabileceğiniz her yer dinleme pratiği için iyi bir kaynaktır,” diyor Andreas. “Yaklaşımımız şu: Git ve dinle,” diyorlar, bunu da birlikte sık sık yapıyorlar.
Ailevi zorlukların üstesinden gelme
Kişinin dinleme pratiği için eşinden destek alması oldukça önemli olsa da genel olarak aile dinamiklerini yönetmek de bir o kadar önemlidir.
Jodie, 6 ile 16 yaşları arasındaki çocukları normal ses seviyesinde konuşurlarken David’in sesi fazla yüksek bulduğu ve olumsuz tepki verdiği durumlar yaşadıklarını söylüyor. David’in bağlamı kaçırdığı veya konuşmalarda ses tonunu yanlış yorumladığı durumlar olmuş. Çocukların bunu anlaması kolay olmamış ve özellikle de 6 yaşındaki ikizler için üzücü anlar yaşanmış.
Jodie’nin sözleriyle: “Yapılması gereken, konuyu çocuklarla etraflıca konuşmaktı. Endişelenmelerine gerek yoktu çünkü yanlış bir şey yapmamışlardı ama babaları zor bir durumdan geçiyordu.”
Burada basit stratejiler işe yaramış. Jodie, çocuklara babalarıyla konuşmadan önce onun dikkatini çekmelerini söylemiş ve onları doğrudan David ile konuşmaya, aracı olarak kendisine bel bağlamamaya teşvik etmiş.
Güvenle “ailenizi” genişletin
Avustralya’daki ilk koklear implant kullanıcılarından biri olan ve yetişkinler için kâr amacı gütmeyen bir destek grubu yürüten Sue’ya göre, aileyi ve arkadaşları işe dahil etmek önemli olsa da koklear implant kullanan başka kişilere ulaşmak da insana büyük güç veriyor çünkü bu insanlar süreçte farklı bir rol oynuyorlar.
“Kullanıcılar, günlük aktiviteler, sosyal hayata katılım ve telefon görüşmeleri gibi konularda tavsiyelerde bulunarak ve ipuçları paylaşarak birbirlerine yardımcı olabiliyorlar. Her türlü günlük durumda karşılaşılabilecek zorlukları anlayabiliyorlar,” diyor Sue.
“Öz güven kazanmanız ve koklear implantınızdan maksimum faydayı sağlamanız oldukça önemli.”
